សន្និសីទ | សុខាភិបាលខ្មែរ៖ ពីបុរាណមកបច្ចុប្បន្ន

[LIRE EN FRANÇAIS]

ដើម្បីស្វែងយល់ពីប្រវត្តិសុខាភិបាលទូទៅនៅស្រុកខ្មែរ គេត្រូវងាកត្រឡប់ទៅមើលអតីតកាលយ៉ាងហោចណាស់ជិត១០០០ឆ្នាំឡើងវិញ។ ភស្តុតាងជាប្រវត្តិសាស្ត្រស្តីពីសុខាភិបាលខ្មែរបុរាណ លេចឡើងច្បាស់ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ពោលគឺក្នុងរវាងស.វ.ទី១២។ តាមរយៈសិលាចារឹក តាព្រហ្ម គេដឹងថាក្នុងរាជ្យរបស់ព្រះអង្គមានមន្ទីរពេទ្យ (អរោគ្យសាលា) ចំនួន១០២ត្រូវគេសង់ឡើងនូវទូទាំងព្រះនគរ ហើយមន្ទីរពេទ្យទាំងនោះមានដំណើរការប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ មនុស្សគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ សុទ្ធតែមានសិទ្ធិទទួលបានការថែទាំព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យទាំងអស់ដោយមិនរើសមុខ។ 

អ្នកស្រាវជ្រាវ ខ្លះ ទៀតស្នើរថា ការបង្រៀនវិជ្ជាធំៗនានា រួមមានទាំងវិជ្ជាពេទ្យផងនៅសម័យនោះ សឹងធ្វើឡើង នៅក្នុង វត្ត ព្រះពុទ្ធសាសនា ក្រោមទម្រង់ជាពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យ (université monastique)ហើយ មណ្ឌលសំខាន់ៗ ទំនងស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទ តាព្រហ្ម និង ព្រះខ័ន។ នៅសម័យកណ្តាល ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទភាពថ្កុំថ្កើង ដោយក្នុងនោះអប់រំនិងចំណេះវិជ្ជានានារួមទាំងវិជ្ជាពេទ្យនេះផង ក៏ស្ថិតនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃព្រះពុទ្ធសាសនានេះដោយ គ្រូព្យាបាលជំងឺទូទៅនៅសម័យនោះក៏សឹងជាព្រះសង្ឃ, អាចារ្យ និងអ្នកធ្លាប់បួសរៀននៅវត្តអារាម។ បើយើងងាកមកមើលសម័យបច្ចុប្បន្ននេះវិញ យើងនៅតែឃើញថា ទំនៀមដែលព្យាបាលជំងឺនៅតាមវត្ត នៅមិនទាន់បាត់អស់នៅឡើយទេ។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានគ្រូចេះមើលជំងឺនៅតាមស្រុកភូមិដែរ។ 

ក្នុងបទបង្ហាញនេះ យើងនឹងក្រឡេកមើលត្រួសៗពីវិស័យសុខាភិបាល និងវិជ្ជាពេទ្យបុរាណខ្មែរ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌព្រះពុទ្ធសាសនាពីបុរាណមកបច្ចុប្បន្ន តាមរយៈតឹកតាងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្លះ និងតាមការអង្កេតបែបនរវិទ្យាខ្លះ។